Nơi bàn về: ĐIỂN TÍCH - ĐIỂN CỐ - CỔ NGỮ CHÚ GIẢI

[Paddy]

Cho tôi hỏi chữ cái trong tiếng Hán có phải nghĩa là to lớn không hay chỉ nghĩa là giống cái? Chẳng hạn như Bố Cái Đại Vương. Cái này tôi đọc trong Nguồn Gốc Mã Lai Trong Tiếng Việt của ông Bình Nguyên Lộc. Theo ông ta thì chữ cái ngày xưa nghĩa là đực.

[Quang]

Cho tôi hỏi chữ cái trong tiếng Hán có phải nghĩa là to lớn không hay chỉ nghĩa là giống cái? Chẳng hạn như Bố Cái Đại Vương. Cái này tôi đọc trong Nguồn Gốc Mã Lai Trong Tiếng Việt của ông Bình Nguyên Lộc. Theo ông ta thì chữ cái ngày xưa nghĩa là đực.

Có 3 vấn đề.
Thứ nhất, chữ "cái" thuần Việt cũng nhiều nghĩa và hay dùng. Tôi sẽ không nói đến.
Thứ hai, ngoài chuyện làm phiên âm tiếng La-tinh (như kiểu Gestapo = "cái thế thái bảo"), chữ "cái" có 3 nghĩa chính:

• Là cái nắp - Đậy nắp - Che phủ (như "cái thế" bao trùm thế gian). Khi là hư từ thì dịch là bởi vì, đáng là... (chỉ dùng trong Hán văn hoặc cổ văn).
• Ăn mày (dùng trong "cái bang").
• Nguyên tố Calcium.

Thứ ba, theo tôi tiếng Việt ngày nay về nguồn gốc (không phải nguồn gốc về từ vựng) chỉ có 3 nguồn gốc: từ tiếng Việt cổ (chính là tiếng Việt Mường, đến bây giờ còn rất nhiều từ dùng chung và họ có chữ viết riêng), từ chữ viết Hán ngữ và từ Đàng trong khi chúa Nguyễn khai hoang. Giả thuyết thứ ba tôi thấy cũng ít ảnh hưởng vì nó có tuổi đời không dài và lượng từ vựng nó được lưu giữ tới nay khá ít (chưa kể là những văn bản giá trị đều không có).
Một điều đáng tiếc là tôi chưa được đọc cuốn đó của Bình Nguyên Lộc và tôi sẽ nhanh chóng bổ khuyết.
Cảm ơn bác Paddy, đúng là nhất nông nhì sĩ

[livelong]

Tôi không hiểu tại sao nhưng trong miền Nam thì chữ chơn lại được dùng nhiều hơn. Không phải chỉ trong giao thiệp hàng ngày mà trong sách nữa.

Tại Paddy không để ý thôi, chứ trong tiếng Việt có một số chữ có vần "ân" và "ơn" có thể dùng thay thế cho nhau.
ví dụ:
"ân" và "ơn"
"chân" và "chơn"
"hân hoan", "hân hạnh" và "hơn hoan", "hơn hạnh" ( ít gặp nhưng không sai)
"nhân" và "nhơn" ( ghép với 2 chữ ở trên ta được "chân nhân" và "chơn nhơn" )

[livelong]

Cho tôi hỏi chữ cái trong tiếng Hán có phải nghĩa là to lớn không hay chỉ nghĩa là giống cái? Chẳng hạn như Bố Cái Đại Vương. Cái này tôi đọc trong Nguồn Gốc Mã Lai Trong Tiếng Việt của ông Bình Nguyên Lộc. Theo ông ta thì chữ cái ngày xưa nghĩa là đực.

Tôi cũng đồng ý chữ "Cái" là thuần việt và có 3 nghĩa.
-Thứ nhất, "cái" giống như 1 mạo từ trong tiếng anh "a/an/the", trong Tiếng Việt thì "cái/con"
-Thứ hai, "cái" là giống cái, dùng để phân biệt với giống đực
-Thứ 3, hơi rắc rối 1 chút, chữ "cái" là "văn hoá Mẫu hệ" còn lại của hình thái Công xa nguyên thuỷ người Việt cổ. Về sau, do ảnh hưởng của những tàn tích này mà người ta dùng chữ cái để nói về những cái gì to lớn, cao cả, và đòng thời cũng chỉ ngững người đứng đầu, lãnh đạo. Trong năm ngón tay, ngón tay cái là quan trọng nhất và cũng to nhất. Trong 1 bó đủa thí đôi đủa cái là đôi lớn. Và mọi người nghĩ thế nào về chữ "cái thế" theo tôi đó là biển thể của chữ "tế thế" trong Hán ngữ thành chữ "cái thể" của Tiếng Việt-có nghĩa là đứng đầu thiên hạ ( võ công cái thế )
(đây chỉ là lập luận của tôi, không có cơ sở chắc chắn, mọi người thấy không đúng thì góp ý)

Nhất Sỹ nhì Nông, hết gạo chạy rông --> Nhất Nông, nhì Sỹ

[Quang]

"Cái" là to lớn giải thích rồi mà...

[LtDra]

LtDra đại nhân hiểu sai từ phong lưu rồi.
"Phong lưu" nghĩa là cái đức tốt lan tràn như gió thổi, nước chảy từ nơi này qua nơi khác. Sau nữa (khoảng đời Đường, Tống) nó dùng để ám chỉ dáng dấp và thái độ, chỉ cả phẩm cách con người cũng như cá tính. Còn đối với riêng Quang phải dịch thì "kẻ phong lưu" là kẻ tiêu diêu tự tại và luôn tự tin cũng như cảm thấy hạnh phúc, đứng ngoài mọi nhu cầu vật chất tầm thường. Về sau các công tử nhà giầu cũng đua đòi bắt chước để có cái vẻ "phong lưu", từ đó bọn này mang cho từ "phong lưu" một cái nghĩa xấu. Còn bác nào biết xem tử vi chắc thừa biết những số "Long Phượng Hổ Cái" luôn là những kẻ phong lưu.
Còn "tuấn" là tính từ chỉ một cá thể nổi bật trong một bầy đàn ("tuấn mã" là con ngựa nổi bật trong bầy ngựa), "kiệt" cũng nghĩa như vậy nhưng chỉ đích danh cá thể đó là con người. "Tuấn kiệt" là một người có bản lĩnh nổi trội, tài năng hơn hẳn người khác trong cộng đồng.
Còn câu "Thức thời vụ mới là tuấn kiệt" cũng là của ông Nguyễn nhưng là một câu trong bài hát ca trù - một thể loại sở trường của Nguyễn Công Trứ. Câu đó không theo Đường luật như 2 câu vừa chú giải.
"Hữu duyên thiên lý năng tương ngộ" hình như câu gốc là trong truyện Du Bá-Nha và Chung Tử-Kỳ chia tay nhau. "Có duyên với nhau thì dù cách nhau ngàn dặm cũng vẫn có hy vọng gặp được nhau"

Bác Quang thì thiệt là thâm hậu về Việt ngữ hen.
Vâng Ltdra chắc chắn là hiểu sai cho từ "phong lưu" rồi. Tại vì, thời sau này 2 chữ "phong lưu" hầu như chỉ để ám chỉ những người có ngoại diện đẹp trai nhưng không chung thủy.
TD1: một cụ già muốn cảnh báo cho một cô gái nói "Tao coi bộ thằng đó phong lưu quá, mầy thương nó coi chừng lụy cái thân"
TD2:Một người cha rầy thằng con "uổng cho mầy một đời phong lưu mà bây giờ lụy vì con nhỏ đó"
Và Ltdra thấy "phong lưu" dường như chỉ để ám chỉ phái nam thôi, chứ ít khi nào nghe nói "cố ấy phong lưu" hoặc ngược lại là "đàn bà cũng bày đặt phong lưu".

[Quang]

Đa tạ, đại nhân quá khen, Quang còn nhiều cái chưa biết nên phải vào đây, đặc biệt tiếng Anh thì "cực chuối"

[livelong]

Đa tạ, đại nhân quá khen, Quang còn nhiều cái chưa biết nên phải vào đây, đặc biệt tiếng Anh thì "cực chuối"

E hèm, Mr.Quang ăn cắp bản quyền hen

[Quang]

E hèm, Mr.Quang ăn cắp bản quyền hen

Thiệt mà, Quang không dám viết bất cứ cái gì về English hết, đọc mấy cái tài liệu trên mạng về đã vã mồ hôi.
Nhưng ngày nào cũng được trả lời đôi ba câu hỏi như vừa rồi thiệt đã quá

[Paddy]

Thiệt mà, Quang không dám viết bất cứ cái gì về English hết, đọc mấy cái tài liệu trên mạng về đã vã mồ hôi.
Nhưng ngày nào cũng được trả lời đôi ba câu hỏi như vừa rồi thiệt đã quá

Vậy cho bác Quang phê thêm tí nữa nhá. Làm ơn dịch giùm chữ này ra tiếng Việt: 可卡因