Những hàng châu-ngọc trong văn-chương Việt-Nam

[The Interpreter]

Bước tới đèo Ngang bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.
Lom-khom dưới núi, tiều vài chú.
Lác-đát bên sông, rợ mấy nhà.
Nhớ nước đau lòng con quốc-quốc.
Thương nhà, mỏi miệng cái gia-gia.
Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,
Một mảnh tình riêng ta với ta.
- Bà Huyện Thanh-Quan

Luật của thơ Đường quả thật là khó. Lần đầu khi tôi đọc lời bàn về thơ Đường của một giáo-sư đại-học thì lần đầu tôi cảm mê thơ Đường. Những luật sau đây:

1. Chữ thứ 2, 4, và 6 của mỗi câu phải theo vần:

TBT
BTB
BTB
TBT

hoặc

BTB
TBT
TBT
BTB

2. Chữ cuối của câu 1, 2, 4 phải vần nhau
3. Câu 1 và 2 phải đối với nhau
4. Câu 3 vá 4 phải đối với nhau
Còn luật nữa nhưng tôi không nhớ. Không biết có ai bổ sung thêm.

[Quang]

Bước tới đèo Ngang bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.
Lom-khom dưới núi, tiều vài chú.
Lác-đát bên sông, rợ mấy nhà.
Nhớ nước đau lòng con quốc-quốc.
Thương nhà, mỏi miệng cái gia-gia.
Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,
Một mảnh tình riêng ta với ta.
- Bà Huyện Thanh-Quan

Luật của thơ Đường quả thật là khó. Lần đầu khi tôi đọc lời bàn về thơ Đường của một giáo-sư đại-học thì lần đầu tôi cảm mê thơ Đường. Những luật sau đây:

1. Chữ thứ 2, 4, và 6 của mỗi câu phải theo vần:

TBT
BTB
BTB
TBT

hoặc

BTB
TBT
TBT
BTB

2. Chữ cuối của câu 1, 2, 4 phải vần nhau

Nếu câu thứ nhất là vần trắc thì không cần vần, ví dụ:

Năm đã qua rồi trong lớp học
Tôi ngồi nghe Uyển đọc bài thi
Hai ta hồi ấy tình thơ dại,
Chả biết yêu nhau phải những gì...

Nguyễn Bính

3. Câu 1 và 2 phải đối với nhau
4. Câu 3 vá 4 phải đối với nhau
Còn luật nữa nhưng tôi không nhớ. Không biết có ai bổ sung thêm.

Trong bài thơ 8 câu (thất ngôn bát cú) thì mới cần. Trong bài đó, 2 câu đầu là 2 câu Đề đưa người đọc vào tứ thơ của mình. Câu 3-4 gọi là ThựcLuận và 5-6 là câu tán rộng cái ý thơ ra. 2 cặp này nhất thiết phải biền ngẫu (đối). 2 câu cuối là câu kết thì làm bình thường. Trong bài tứ tuyệt thì no hẹp hơn, 4 câu làm4 chức năng nên có vẻ dễ hơn (nhưng thực ra khó hơn).

[LtDra]

Nếu câu thứ nhất là vần trắc thì không cần vần, ví dụ:

Năm đã qua rồi trong lớp học

Tôi ngồi nghe Uyển đọc bài thi
Hai ta hồi ấy tình thơ dại,
Chả biết yêu nhau phải những gì...

Nguyễn Bính

Trong bài thơ 8 câu (thất ngôn bát cú) thì mới cần. Trong bài đó, 2 câu đầu là 2 câu Đề đưa người đọc vào tứ thơ của mình. Câu 3-4 gọi là ThựcLuận và 5-6 là câu tán rộng cái ý thơ ra. 2 cặp này nhất thiết phải biền ngẫu (đối). 2 câu cuối là câu kết thì làm bình thường. Trong bài tứ tuyệt thì no hẹp hơn, 4 câu làm4 chức năng nên có vẻ dễ hơn (nhưng thực ra khó hơn).

Cám ơn bác Quang, Ltdra đã học thêm được 1 luật nữa. 1 luật mà có thể giúp bản thân tránh được sai lầm khi làm thơ trong tương lai,nếu có .

[Quang]

Chết nỗi!
Say rượu gõ lầm, câu 3-4 là 2 câu Thực, câu 5-6 là 2 câu Luận.

[The Interpreter]

Thì ra là vậy, cho nên làm một bài thơ cho đúng luật mà có ý nghĩa thì thật là khó. Cám ơn các cán bộ giản dại giúp đỡ.

[LtDra]

Thì ra là vậy, cho nên làm một bài thơ cho đúng luật mà có ý nghĩa thì thật là khó. Cám ơn các cán bộ giản dại giúp đỡ.

Ha ha ... sao gọi là "cán bộ" ?

[dethuong_x0x]

dùng "đồng chí", "chiến hữu", "sư huynh đệ", "thí chủ" nghe có vẻ hay hơn

[LtDra]

Thì ra là vậy, cho nên làm một bài thơ cho đúng luật mà có ý nghĩa thì thật là khó. Cám ơn các cán bộ giản dại giúp đỡ.

Chữ "giản" thiếu "g"

[The Interpreter]

Đúng rồi. Đơn giản và giảng dại. Cám ơn thí chủ đã sửa chữa dùm tại hạ. Và để tiếp nối phần thi luật thì đố các cao thủ nào tìm hoặc làm vài câu lục bát mà không theo vần BTB. (nhưng lại nghe "êm" tai)

[The Interpreter]

Xuân qua thu lại, lại đi thi,
Nam-định bay luôn đệ nhất kỳ.
Càng học để thi, thi càng hỏng,
Thi tàn học cũng tàn theo thi.
-- Tản Đà

Không biết vì sao tôi mê thơ Tản Đà. Dĩ nhiên là vì ông là một thi sĩ lừng danh trong thế kỷ 20. Nhưng chắc cũng vì hai câu cuối của bài trên mà mỗi lần học điểm kém bị trách tôi liền ngâm hai câu đó. Nhưng tài năng thật của ông ta phải là bốn câu dưới đây:

Đêm thu buồn lắm chị hằng ơi,
Trần thế em nay chán nữa rồi,
Cung quế đã ai ngồi đó chửa?
Cành đa xin chị nhắc lên chơi...