Nơi bàn về: ĐIỂN TÍCH - ĐIỂN CỐ - CỔ NGỮ CHÚ GIẢI

[dethuong_x0x]

Theo to*' thi` la` " ro*." vi` cai' thoi` cua? ba` HTQ cai' khuc' Deo` Ngang toan` nguoi` dan toc. thieu? so^' , ma` hoi^` do' thi` nguoi` ta co' xem may' dan toc. thieu? so' ra gi` dau^ , nen^ kiu la` tui. moi. ro.
Sau nay` , Dat' nuo'c tien' bo^. ho*n chut' thi` sua? " ro." ==> " cho." cho khoi? co' phan^ biet^. , ki` thi.

[Quang]

Mình cũng chỉ là chư hầu thôi, chắc không dám kêu bọn khác là "rợ" theo kiểu mọi rợ, mà chắc là "rợ" (nếu đúng là "rợ" chứ không phải "chợ") hiểu là rách rưới.

[LtDra]

Tớ có nghe bàn cãi về chữ chợ/rợ của bài thơ này từ hồi năm 1972. Tớ được giải thích là rợ mới đúng vì chữ rợ đây dùng để chỉ mấy cái lán, lều nhỏ trong rừng và thường là dùng kiến trúc của dân thiểu số.

giãi thích này nghe dễ hiểu và có lý nhất đây. Rợ là đơn sơ trong bài thơ này hen các bác!

[Paddy]

Các bạn có gì thắc mắc về những từ có nguồn gốc từ xưa xin viết vào đây nhé!

Dịch giùm cái này anh Quang ơi.

截拳道

[Quang]

Dịch giùm cái này anh Quang ơi.

截拳道

Môn phái của lão phu sao lại không biết:
Tiệt Quyền đạo",
có nơi đọc là "Triệt" hay Jetkundo.
Cái môn này có căn bản dựa trên Vĩnh Xuân quyền và Không Thủ đạo (Karatedo) do Lý Chấn Phiên (Lý Tiểu Long - Bruce Lee) là người khai phái vào khoảng năm 1965. Hai môn kia nghe chừng rất mâu thuẫn nhưng ông đã phối hợp rất tài tình nguyễn tắc vòng cầu, tá lực dụng lực và nguyên tắc lưu thủy của Vĩnh Xuân cho người châu Á vốn có thể trạng nhỏ bé, thêm vào đó ông chắt lọc những yếu tố, chiêu thức thực dụng, nhanh và dứt khoát của Không thủ đạo. Binh khí bao gồm cả hai phái như Côn nhị khúc (nounchaku), dao quài, đoản côn, tề mi côn, nhuyễn tiên, tiêu... Về sau dựa trên tinh thần chính của môn phái mà các đẹ tử còn đưa thêm vào Triệt quyền đạo nhiều chiêu thức của các phái khác nữa.

[Innocent]

dethuong_x0x , tớ không giỏi về giãi nghĩa, nhưng đoán mò thì ok tàm tạm , cho nên nói ra cho bà con "loạn xị" chơi. Tớ thấy cái trái mùng (hay mồng tơi?) tơi khi nó chín (chúng chín rất mau , chi cân 1 đêm tới sáng là chín đen thui hết) rồi thì chỉ cần 1 sự lay động nhỏ thì chúng sẽ tự rơi hết xuống đất. Có lẽ đó là ý nghĩa muốn nói nghèo đến không còn khả năng tự giữ mình nữa.

Hi everyone. I'm a new mem.
Cái này hay đó. Nhưng câu này như tôi từng đọc trong một quyển sách (không nhớ là gì), thì "mồng tơi" không có liên hệ gì với cây mồng tơi (hay mùng tơi) - tên một loại cây rau phổ biến ở VN. Chữ "tơi" ở đây chính là chỉ chiếc "áo tơi", khá phổ biến trong đời sống nhân dân ta trước đây. Công dụng của chiếc áo này giống như chiếc áo mưa ngày nay, đôi khi nó cũng được dùng để mặc trong những ngày rét muớt. Có một câu ca dao tôi từng được nghe:
"Trời mưa thì mặc trời mưa
Chú Tư đi bừa đã có áo tơi"
Vậy còn chữ "mùng"? Theo cuốn sách tôi đã từng đọc ấy, "mùng" có nghĩa là cái nẹp, hay dải (sợi) dây để nẹp các cuống lá của loại lá cây dùng để bện nên cái áo tơi ấy. Chữ mùng này thì không phải là từ phổ biến lắm, mà nó chỉ được dùng trong vùng Nghệ An - Hà Tĩnh. Như vậy, "nghèo rớt mùng tơi" có nghĩa là nghèo đến nỗi cái áo tơi còn không được lành lặn nên bộ dạng con người trông cũng xộc xệch đáng thương.
Tất nhiên, đối với một số thành ngữ sẽ có thể có nhiều cách giải thích khác nhau về nguồn gốc cũng như ý nghĩa. Nhưng tóm lại câu này có giải thích về nguồn gốc như thế nào thì nghĩa của nó cũng vẫn vậy.

[LtDra]

Hi everyone. I'm a new mem.
Cái này hay đó. Nhưng câu này như tôi từng đọc trong một quyển sách (không nhớ là gì), thì "mồng tơi" không có liên hệ gì với cây mồng tơi (hay mùng tơi) - tên một loại cây rau phổ biến ở VN. Chữ "tơi" ở đây chính là chỉ chiếc "áo tơi", khá phổ biến trong đời sống nhân dân ta trước đây. Công dụng của chiếc áo này giống như chiếc áo mưa ngày nay, đôi khi nó cũng được dùng để mặc trong những ngày rét muớt. Có một câu ca dao tôi từng được nghe:
"Trời mưa thì mặc trời mưa
Chú Tư đi bừa đã có áo tơi"
Vậy còn chữ "mùng"? Theo cuốn sách tôi đã từng đọc ấy, "mùng" có nghĩa là cái nẹp, hay dải (sợi) dây để nẹp các cuống lá của loại lá cây dùng để bện nên cái áo tơi ấy. Chữ mùng này thì không phải là từ phổ biến lắm, mà nó chỉ được dùng trong vùng Nghệ An - Hà Tĩnh. Như vậy, "nghèo rớt mùng tơi" có nghĩa là nghèo đến nỗi cái áo tơi còn không được lành lặn nên bộ dạng con người trông cũng xộc xệch đáng thương.
Tất nhiên, đối với một số thành ngữ sẽ có thể có nhiều cách giải thích khác nhau về nguồn gốc cũng như ý nghĩa. Nhưng tóm lại câu này có giải thích về nguồn gốc như thế nào thì nghĩa của nó cũng vẫn vậy.

Giãi thích của bạn nghe cũng có căn cơ lắm, nhưng theo như lời giãi thích thì chữ "mùng" là chất để làm áo còn "tơi" là chữ trong chữ "tả tơi" hay nói nôm na là "cũ rách" như vậy suy ra là "áo mùng cũ rách" hay "áo mùng tơi" và cả 2 cách này đều phải có chữ "áo" làm danh từ, nếu không thì là "mùng cũ rách" hay là "mùng tơi" thôi thì ai mà hiểu là cái gì? Ltdra nghĩ vì tục ngữ xuất phát từ dân gian mà nhất là từ "dân đen" lao động nên thường thì rất gần gũi và dễ hiểu. Chẳng hạn như:
Ếch kêu uông uông, ao chuông đầy nước.
Quạ tắm thì ráo, sáo tắm thì mưa.
Chuồng chuồng bay thấp thì mưa,
bay cao thì nắng, bay vừa thì râm.
hay là.
Gió bấc hiu hiu, sêu kêu trời lạnh
Trăng quầng thì hạn, trăng tán thì mưa.
........... gì gì nữa đó ..........
Nói chung ý lời của tục ngữ không có hàm ý sâu sắc buộc người ta phải có hiểu biết thâm sâu để hiểu. (phải hông ta!!?? )

[LtDra]

Bác Quang, mấy câu "học bất hảo bất học giã hảo" "học như hoà như đạo" "bất học giã như cảo như thảo". Ltdra viết như vậy có đúng không? bác tặng diễn đàn câu gốc của nó đi. Tiện thể giãi thích luôn mà nhất là câu "bất học giã như cảo như thảo". Please..

[Quang]

LtDra đại nhân lưu ý, 2 chữ "giả" và "dã" có nghĩa không giống nhau, tránh dùng lẫn lộn.
Xin mạo muội đưa ra kiến giải theo ý đại nhân, đây là những câu giáo khoa vỡ lòng của các nước thuộc văn hóa Trung Hoa trong đó có nước ta. Dù có ghét Tầu đến mấy thì cũng phải công nhận rằng cha ông ta đã phải học, và cả Trần Quốc Tuấn, Lý Thường Kiệt... cũng đã từng học những thứ này và rất giỏi mấy thứ này.

Học bất hảo, bất học dã hảo.
(Học điều không tốt thì thà vô học còn hơn)


Học như hòa, như đạo
(Việc học (với tinh thần) như lương thực, như cây lúa (với cơ thể))


Bất học giả như cảo, như thảo
(Kẻ vô học thì không hơn gì rơm rác (cảo), cỏ cây bờ bụi)

[LtDra]

LtDra đại nhân lưu ý, 2 chữ "giả" và "dã" có nghĩa không giống nhau, tránh dùng lẫn lộn.
Xin mạo muội đưa ra kiến giải theo ý đại nhân, đây là những câu giáo khoa vỡ lòng của các nước thuộc văn hóa Trung Hoa trong đó có nước ta. Dù có ghét Tầu đến mấy thì cũng phải công nhận rằng cha ông ta đã phải học, và cả Trần Quốc Tuấn, Lý Thường Kiệt... cũng đã từng học những thứ này và rất giỏi mấy thứ này.

Học bất hảo, bất học dã hảo.
(Học điều không tốt thì thà vô học còn hơn)


Học như hòa, như đạo
(Việc học (với tinh thần) như lương thực, như cây lúa (với cơ thể))


Bất học giả như cảo, như thảo
(Kẻ vô học thì không hơn gì rơm rác (cảo), cỏ cây bờ bụi)

Cám ơn bác Quang nhé. Nhìn thấy mấy cái chữ của bác, Ltdra thấy ghiền luôn đó, rất tiếc Ltdra hổng có chút kiến thức nào về Hán ngữ hoặc Nho ngữ cả.